Uyku Bozukluğu
En az 3 ay süreyle haftada üç gece ortaya çıkar, uykuya dalmakta güçlük, uykuyu sürdürmede güçlük, sabah erken uyanma ve uyandıktan sonra uyanma şeklinde görülür.
Orta ve ileri yaşlarda yaygındır. Kadınlarda daha sıktır.
Narkolepsi Nedir?
Aynı gün içinde ortaya çıkan yineleyen durdurulamayan, uyku ihtiyacı birden uykuya dalma ya da kestirme (Kısa gündüz uykusu) şeklinde olabilir. Son üç ay içinde haftada en az üç kez ortaya çıkmalıdır.
Aniden oluşan bilinçlilik halinin korunduğu, iki yanlı kas tonusunun yitirilmesi görülebilir. Bu durum gülme ya da şaka yapmayla tetiklenebilir.
Bu durum çocuklarda açık duygusal tetikleyiciler olmadan. Ani oluşan hipotoni ile birlikte görülen yüz buruşturmaları davranışı şeklinde görülür.
Hafif orta ağır şekilleri vardır. Narkolepsi katapileksiye yol açabilir. Saniye ve dakikalar içinde gülme ve espri sonrası gelişen iki taraflı kas tonusu kaybıdır. Kişi uyanıktır. Birden yere devrilebilir.
Narkoleptik durumlar, araç kullanırken aniden uyku hali sonucu trafik kazalarına yol açabilir.
Uykuya dalarken ya da uyanırken dalgınlıklar hayaller ve varsanılar görülür. Bu hastalar major depresyon ve ansiyete bozuklukları ile birlikte görülebilirler. Tedavide ilaç tedavileri uygulanır.
Bu hastaların gece yemek yeme davranışları sıktır. Obezite görülür. Gece uykuları kesintilidir. Uykuda yürüme, diş gıcırdatma, gece altını ıslatma, bu gibi olgularda görülebilir. Kafa travmaları ve bazı enfeksiyonlar tetikleyici olabilirler. Bu durum iş yaşamında ciddi sorunlar oluşturabilir. Tehlikeli işlerden uzak durmalıdırlar. Tedavide düzenli uyku, gün içinde düzenli zamanlarda hafif şekerlemeler. Araç kullanırken dikkatli olma ve ilaç tedavileri önerilmektedir.
Melatonin Nedir?
Uyku düzenlemesi için önemli bir hormondur. Uyku uyanıklık siklüsünü düzenler. Melatonin sağlanması karanlık ile artar, parlak ışık ile azalır.
Huzursuz Bacak Sendromu Nedir?
Yalnızca akşamları ve geceleri ortaya çıkan, bacaklarda huzursuzluk ve her iki bacağı hareket ettirme duyusu ile gözlenir. Rahatsızlık verici kıpırdama uyuşma, yanma, kaşınma şeklinde hislerle ilişkili bir uyku bozukluğudur.
Belirtiler akşam ve gece kötüleşir. Uyku dalma gecikir. Uykudan uyanmalar ve kesintiler görülür. 20-30’lu yaşlarda başlar. Çocuklarda da görülebilir. Depresyon ve kaygı bozukluklarıyla birlikte sık görülürler.
Gebelik, kardiyovasküler hastalıklar, demir eksikliği, vitamin B12 eksikliği ile ilişkili olabilir.
İlaç tedavileri uygulanır.
Uyku Kabus Nedir?
3-6 yaşlarındaki çocuklarda %50 görülür. Uyanma ve kaygı ile sonuçlanır. Bilinçleri açıktır. Canlı rüyalardır. Çocuklar bunu detaylı anlatırlar, psikiyatrik bozukluk ile ilişkili değildirler.
Uyurgezerlik Nedir?
Erkeklerde daha sık görülür, 4-8 yaşlar arasında başlar, travmatik olaylarla ilişkilidir. Uyandıktan birkaç dakika sonra bilinç açılır.
Uykunun genellikle ilk birkaç saatinde yatakta oturma, yineleyici hareketler, kalkarak dolaşma, giyinme kapıları açma, sokağa çıkma, gibi davranışlarla görülen bir uyku bozukluğudur.
Tek bir noktaya bakarak hareket eder, çevredekilere yanıt vermez, pencere ve kapılar güvenlikli hale getirilmelidir. Altında yatan travmatik olayların tedavisine çalışılmalıdır.
Uyku Hijyeni nedir?
İyi ve kaliteli uyku insan hayatı için önemlidir. Bunun sağlıklı oluşması için, düzenli yatma ve uyanma saatlerine dikkat edilmelidir.
Kafein, alkol, nikotin gibi uyarıcıları kullanılmamalıdır. Gün içinde uyunmamalıdır. Yatmadan önce yemek yenmemelidir. Akşamleyin egzersiz yapılmamalıdır. Geceleri meditasyon yapılabilir, uyku ortamının sakin gürültüsüz olmasına özen gösterilmelidir.